Οι πρωτεΐνες της τροφής μας, αναλόγως της προέλευσής τους κατατάσσονται σε ζωικές και φυτικές.

Αναλόγως της μορφής τους διακρίνονται σε ινώδεις πρωτεΐνες και σε σφαιρικές πρωτεΐνες.

Με κριτήριο τη σύνθεσή τους διακρίνονται σε απλές (όταν αποτελούνται μόνο από αμινοξέα) και σε σύνθετες (όταν στο μόριό τους περιλαμβάνονται και μη πρωτεϊνικά τμήματα όπως μέταλλα, σάκχαρα, λίπη κ.λ.π.).

Επίσης με κριτήριο τη λειτουργία τους διακρίνονται σε δομικές (όταν αποτελούν τα δομικά υλικά του κυττάρου) και λειτουργικές (όταν συμβάλλουν σε κάποιες λειτουργίες).

Αναλόγως της πληρότητάς τους στα 9 βασικά αμινοξέα κατατάσσονται σε πλήρεις και σε ατελείς. Πλήρεις πρωτεΐνες θεωρούνται οι ζωικές πρωτεΐνες επειδή περιέχουν τα 9 βασικά αμινοξέα, αλλά και κάποιες φυτικές (π.χ. πρωτεΐνη σόγιας). Ατελείς θεωρούνται οι πρωτεΐνες που δεν περιέχουν και τα 9 βασικά αμινοξέα και είναι οι περισσότερες πρωτεΐνες φυτικής προέλευσης.

Κάποιοι συνδυασμοί όμως φυτικών πρωτεϊνών μπορούν να μας δώσουν πλήρεις πρωτεΐνες και σε μερικές περιπτώσεις υψηλότερης ποιότητας πρωτεΐνες από τις ζωικές. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι κάποια από τα βασικά αμινοξέα που δεν υπάρχουν στις απαιτούμενες για τον οργανισμό ποσότητες στη μία φυτική πρωτεΐνη, συμπληρώνονται από μια άλλη φυτική πρωτεΐνη.

Ενδεικτικά παρακάτω αναφέρονται κάποιες τροφές με πλήρεις και ατελείς πρωτεΐνες, καθώς επίσης και κάποιοι συνδυασμοί τροφών με ατελείς πρωτεΐνες, που ο συνδυασμός τους μας δίνει πλήρεις πρωτεΐνες:

  • ΠΛΗΡΕΙΣ ΠΡΩΤΕΪΝΕΣ: Κοτόπουλο, γαλοπούλα, αυγό, γάλα, βοδινό, μοσχάρι, βουβάλι, χοιρινό, κατσίκι, αρνί, συκώτι, ψάρι, οστρακοειδή, σόγια.
  • ΑΤΕΛΕΙΣ ΠΡΩΤΕΪΝΕΣ: Όσπρια (φασόλια, φακές, ρεβύθια, αρακάς, κουκιά), σιτηρά (σιτάρι, ρύζι, καλαμπόκι, βρώμη, κεχρί, κριθάρι, σίκαλη), ξηροί καρποί.
  • ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΙ ΦΥΤΙΚΩΝ ΤΡΟΦΩΝ ΠΟΥ ΔΙΝΟΥΝ ΠΛΗΡΕΙΣ ΠΡΩΤΕΪΝΕΣ: Ρύζι με αρακά, φασόλια με καλαμπόκι, ρύζι με φασόλια, φακή με ρύζι και γενικά ο συνδυασμός οσπρίων με σιτηρά.

Λόγω της διαφορετικής περιεκτικότητας, αλλά και ποιότητας της κάθε διατροφικής πηγής σε αμινοξέα, είναι καλό να καταναλώνουμε ποικιλία φυτικών και ζωικών τροφών προκειμένου να λαμβάνουμε όλα τα απαραίτητα αμινοξέα σε επαρκείς ποσότητες.