Το Evening Primrose Oil ή ΕΡO (λάδι
Oινοθήρα, λάδι Νυχτολούλουδου) χρησιμοποιείται κυρίως για το Γάμμα Λινολενικό
οξύ (GLA) που περιέχει.
Kάθε αεροστεγής κάψουλα
(αποφυγή οξείδωσης/ταγγίσματος) περιέχει: 1.500 mg Evening Primrose Oil (EPO),
οργανικής καλλιέργειας, που παρέχει, κατ’ ελάχιστον, 150 mg Gamma Linolenic Acid
(GLA), 1.110 mg Linoleic Acid και 12 mg Alpha Linolenic Acid.
ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΓΑΜΜΑ ΛΙΝΟΛΕΝΙΚΟΥ ΟΞΕΟΣ (GLA)
Το Γάμμα Λινολενικό Oξύ (GLA) είναι
ένα λιπαρό οξύ της οικογένειας ωμέγα-6 με μεγάλη θεραπευτική αξία, αφού είναι
πρόδρομος ουσία της προσταγλαδίνης Ε1 (PGE1) που το σώμα μας χρησιμοποιεί για
την αντιμετώπιση των φλεγμονών και για την άμυνά του έναντι παθήσεων, όπως ο
καρκίνος, οι καρδιοπάθειες, οι αλλεργίες, το άσθμα, η αρθρίτιδα και οι
αυτοάνοσες ασθένειες, καθώς και για την αποφυγή της πρόωρης γήρανσης.
Το GLA μπορεί να παραχθεί στο σώμα
μας από το λινολεϊκό οξύ, το οποίο συνήθως είναι άφθονο στη διατροφή μας. Αυτό
υποβάλλει την ιδέα ότι και το παραγόμενο από τον οργανισμό μας GLA θα είναι
άφθονο και αρκετό για τις ανάγκες μας.
Δυστυχώς, στην πράξη, αυτό δεν
συμβαίνει συχνά, επειδή για τη μετατροπή του λινολεϊκού οξέος σε GLA (όπως και
για τη μετατροπή του άλφα λινολενικού οξέος σε EPA και DHA) απαιτείται το
ένζυμο D6D (Delta-6-Desaturase), το οποίο, για μια σειρά από λόγους, συνήθως
βρίσκεται σε ανεπαρκείς ποσότητες στο σώμα μας.
Μερικοί από τους λόγους αυτούς
είναι η ηλικία, το στρες, η άφθονη κατανάλωση ζάχαρης, αλκοόλ, κορεσμένων και
υδρογονωμένων λιπών, καθώς και η ανεπάρκεια ενός ή περισσότερων από τα παρακάτω
διατροφικά στοιχεία: βιταμίνες C, Β-3, Β-6, μαγνήσιο, ψευδάργυρος. Άλλοι λόγοι
μπορεί να είναι ορισμένες ασθένειες, όπως υποθυρεοειδισμός, διαβήτης, καρκίνος,
διάφορες ιώσεις.
Από τα παραπάνω συνάγεται ότι θα
πρέπει να βασισθούμε σε διατροφικές πηγές πλούσιες σε GLA (κυρίως EPO, Borage oil,
Blackcurrant oil), αν θέλουμε να επωφεληθούμε από τις θεραπευτικές ιδιότητες
του GLA.
Το λάδι Oινοθήρα ή EPO (Evening Primrose
Oil) είναι μια εξαιρετική πηγή GLA και χρησιμοποιείται ευρέως.
ΑΡΘΡΙΤΙΔΑ
Σε πολλές μελέτες με ζώα έχει
αποδειχθεί ότι το GLA καταστέλλει τις φλεγμονές και περιορίζει τους
τραυματισμούς των ιστών. Μελέτες με πάσχοντες από αρθρίτιδα και ρευματοειδή
αρθρίτιδα έδειξαν αξιοσημείωτα αποτελέσματα.
Σε μια μελέτη, πάσχοντες από
αρθρίτιδα είχαν καλύτερη κινητικότητα και περιορισμό της πρωινής δυσκαμψίας
μετά από λήψη 800 mg GLA για 12 εβδομάδες.
Διπλή-τυφλή μελέτη με πάσχοντες από
ρευματοειδή αρθρίτιδα, στους οποίους δόθηκαν 540 mg GLA ή Placebo για ένα
χρόνο, έδειξε αξιοσημείωτη βελτίωση στην ομάδα του GLA.
Σε άλλες διπλές-τυφλές κλινικές
μελέτες που έγιναν από το Πανεπιστήμιο της Μασαχουσέτης χορηγήθηκε η αρκετά
υψηλή δοσολογία των 1400 mg GLA (από Borage oil) σε ασθενείς με ρευματοειδή
αρθρίτιδα, οι οποίοι παρουσίασαν πάνω από 40% μείωση του πρηξίματος και πόνου
των αρθρώσεων.
Άλλες μελέτες με ασθενείς που
έπαιρναν χημικά φάρμακα έδειξαν ότι η προσθήκη GLA βελτίωσε την
αποτελεσματικότητα των φαρμάκων, ενώ ορισμένοι ασθενείς μπόρεσαν να μειώσουν τη
δοσολογία των φαρμάκων, πράγμα ιδιαίτερης σημασίας, δεδομένων των σοβαρών
παρενεργειών των φαρμάκων αυτών και της έλλειψης παρενεργειών του GLA.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι το GLA
δεν δίνει άμεσα αποτελέσματα και θα πρέπει να παρέλθουν αρκετές εβδομάδες πριν
σημειωθεί αξιοσημείωτος περιορισμός του πόνου.
ΚΑΡΚΙΝΟΣ
Έρευνες με καλλιέργειες ιστών έχουν
δείξει ότι το GLA σκοτώνει 40 διαφορετικούς τύπους καρκίνου, με τρόπο
επιλεκτικό, χωρίς να βλάπτει τα φυσιολογικά κύτταρα.
Ερευνητές του North Western University (ΗΠΑ) ενέχυσαν
GLA σε καλλιέργεια καρκινικών κυττάρων του μαστού. Το GLA, όχι μόνο εμπόδισε τη
δράση του γονιδίου Her-2/neu που εμπλέκεται στο 30% περίπου των καρκίνων του
στήθους, αλλά κατέστησε επίσης τα καρκινικά κύτταρα πιο ευαίσθητα στο
αντικαρκινικό φάρμακο Herpecin (J NatCanc In, Nov 2005).
Προκαταρκτικές κλινικές μελέτες
έδειξαν ότι το GLA μπορεί να βοηθήσει στην υποχώρηση του εγκεφαλικού γλοιώματος
κατά 1 με 2 χρόνια, ενώ έχει επίσης ευεργετικές ιδιότητες στον καρκίνο του
παγκρέατος.
Φυσικά θα πρέπει να ακολουθήσουν αρκετές
ακόμη μελέτες, δεδομένου ότι η έρευνα στον τομέα αυτό βρίσκεται ακόμη σε αρχικό
στάδιο.
ΔΕΡΜΑ
Τακτική λήψη του GLA θεωρείται ότι
βοηθάει το δέρμα να γίνει ελαστικό και απαλό, ενώ μπορεί να σταματήσει το
σπάσιμο και ξεφλούδισμα των νυχιών.
Σύμφωνα με ορισμένες μελέτες, το
GLA φαίνεται να έχει ευεργετικά αποτελέσματα στο ατοπικό (αλλεργικό) έκζεμα και
στην αλλεργική δερματίτιδα. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στη λεπιώδη ατοπική
δερματίτιδα, τόσο ως προς τον κνησμό, όσο και ως προς την έκταση των δερματικών
αλλοιώσεων.
Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη, το GLA
ανακουφίζει σημαντικά νεφροπαθείς σε αιμοκάθαρση από δερματικά προβλήματα
οφειλόμενα σε ουραιμία.
ΔΙΑΒΗΤΗΣ
Φαίνεται ότι ορισμένες ανωμαλίες
στο μεταβολισμό των λιπαρών οξέων σχετίζονται με επιπλοκές του διαβήτη και,
ίσως, με την εμφάνισή του.
Ορισμένοι ερευνητές υποθέτουν ότι ο
οργανισμός των διαβητικών δυσκολεύεται να συνθέσει το GLA από το λινολεϊκό οξύ,
με συνέπεια να υποφέρει από ανεπαρκή παραγωγή της PGE1. Η δίαιτα των
διαβητικών, σύμφωνα με τους ερευνητές αυτούς, θα πρέπει να περιλαμβάνει τροφές
πλούσιες σε GLA ή συμπληρώματα με GLA.
Ιδιαίτερη αξία έχει το GLA στη
διαβητική νευροπάθεια. Σύμφωνα με πολύ καλά οργανωμένη διπλά-τυφλή μελέτη, η
χορήγηση 480 mg GLA σε διαβητικούς τύπου 1 και 2 για ένα έτος βελτίωσε τις 13
από τις 16 παραμέτρους που εξετάσθηκαν (Diabetes Care, 1993, 16:8-16), ενώ από
άλλη μελέτη προκύπτουν ενδείξεις ότι το GLA εμποδίζει και την έναρξη εκδήλωσης
της διαβητικής νευροπάθειας (Diabetic Medicine, 1994, 145-9).
ΔΙΑΦΟΡΑ
Γυναίκες με περιοδικούς πόνους στο
στήθος (μασταλγία) μπορούν να ευεργετηθούν από το ΕΡO, όπως έδειξε μελέτη με
566 γυναίκες (BJCP, 1992, 46:161-4).
Στη μελέτη χορηγήθηκαν 3.000 mg EPO
την ημέρα κατά τον πρώτο μήνα και 2.000 mg τους δύο επόμενους. Ποσοστό 58% των
γυναικών παρουσίασε ανακούφιση από τους πόνους.
Επίσης γυναίκες με πολυκυστική
πάθηση των μαστών ανακουφίζονται από τον πόνο και την ευαισθησία των μαστών με
τη λήψη ΕΡO, ιδίως σε συνδυασμό με 400 IU βιταμίνης Ε.
Σε μικρή διπλά-τυφλή μελέτη με 21
άτομα με σύνδρομο Raynaud, το ΕΡO μείωσε τόσο τη συχνότητα των επεισοδίων
(σημαντικά) όσο και τη σοβαρότητά τους, παρόλο που δεν παρατηρήθηκε βελτίωση
της ροής του αίματος (Thromb Haemost, 1985:490-94).
Σύμφωνα με μια μελέτη, το ΕΡO
φαίνεται να ασκεί ευνοϊκή επίδραση στην απώλεια βάρους, σε άτομα με επιπλέον
βάρος 10%, τουλάχιστον, σε σχέση με το κανονικό. Σε άτομα με κανονικό βάρος
φαίνεται ότι δεν ασκεί καμία επίδραση.
Τέλος, έχουν αναφερθεί περιπτώσεις
που το ΕΡO υπήρξε ευεργετικό σε ενδομητρίωση, υψηλή πίεση, οστεοπόρωση,
προστατίτιδα.
ΑΝΤΕΝΔΕΙΞΕΙΣ
- ΠΡOΦΥΛΑΞΕΙΣ
Το ΕΡO
δεν παρουσιάζει τοξικότητα ή παρενέργειες, αν και έχουν αναφερθεί περιπτώσεις
ήπιων στομαχικών διαταραχών. Σε τέτοιες περιπτώσεις πρέπει να λαμβάνεται με το
φαγητό. Έχουν επίσης αναφερθεί σπάνιες περιπτώσεις υπερευαίσθητων ατόμων που
παρουσίασαν πονοκέφαλο ή ήπια συμπτώματα ναυτίας. Το ΕΡO δε θα πρέπει να
δίνεται σε άτομα με σχιζοφρένια που παίρνουν το φάρμακο Chlorpromazine
(thorazine).